Nhắc đến kiến trúc Nhật, người ta thường nghĩ đến ngay những căn nhà gỗ mộc mạc, đậm chất phong cách truyền thống nhưng vẫn ẩn chứa trong đó nét hiện đại vốn có. Với kỹ thuật ghép gỗ sáng tạo trong thiết kế của các chuyên gia Nhật Bản, ít ai biết rằng những ngôi nhà gỗ tại đây vốn không cần dùng đến một cái đinh.
Kỹ thuật truyền thống từ xưa này có tên gọi “Kanawatsugi” dịch ra là kỹ thuật Ghép mộng gỗ. Nó đòi hỏi sự ghép nối phức tạp và tinh vi với độ chính xác cao, sự cẩn thận, tỉ mỉ của người thợ mà không cần sử dụng đến đinh hay keo dính như cách ghép gỗ thông thường.
Người Nhật xưa quan niệm rằng Kanawatsugi là kỹ thuật xây nhà mang sự hòa hợp âm dương, đầu khúc gỗ có âm và dương, hai đầu biết suy nghĩ, chúng ôm khít lấy nhau.
Nói thực tế, họ sử dụng kỹ thuật ghép gỗ với đầu gỗ lồi ( được gọi là “mộng” – 凸) và một thanh gỗ đầu lõm ( được gọi là “lỗ mộng” -凹), hai thanh gỗ này có thể gắn lại với nhau một vừa khít.
Chỉ bằng kỹ thuật cổ này mà những ngôi nhà gỗ của người Nhật vẫn bền, đẹp, tồn tại đến cả hàng trăm năm gỗ vẫn không mục nát hay lỏng lẻo, chịu mọi cơn rung chấn của động đất lên tới cấp độ 8.
Người Nhật gọi những thợ mộc xưa làm nhà gỗ với kỹ thuật độc đáo là Miyadaiku. Họ đều phải là những người cẩn thận, tỉ mỉ, có tay nghề vô cùng tinh vi, mọi thứ phải chính xác đến từng chi tiết nhỏ mà nhiều nghệ nhân thời nay vẫn khó lòng theo được.
Chỉ cần những thanh gỗ và không cần đến các dụng cụ nào khác, người Nhật vẫn có thể khiến ngôi nhà gỗ trở nên chắc chắn, vững chãi.
Thậm chí có thể tồn tại đến cả hàng trăm năm mà gỗ vẫn không bị mục nát hay lỏng lẻo, chống được động đất tới cấp 8.
Kỹ thuật Kanawatsugi với những đầu gỗ lồi lõm, thiết kế để gắn các đầu nối gắn kết với nhau vô cùng chắc chắn, đòi hỏi kỹ thuật kết nối phức tạp, tinh xảo và độ chính xác phải đúng từng milimet.
Đây là một kỹ thuật phức tạp, đòi hỏi từ người thợ ngoài cả sự tài năng lẫn sự kiên trì để có thể ghép nối một cách chính xác các đầu nối nhất.
Kỹ thuật ghép mộng gỗ truyền thống của người Nhật xưa vẫn được những người thợ mộc truyền từ đời này qua đời khác.
(Tổng hợp)